စိန်တုံးမိဖုရားဟာ မင်းတုန်းမင်းကြီးရဲ့ မိဖုရား ၆၄ ပါးထဲမှာ "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးပါ။ ဖခင်မှာ လေးဦးဗိုလ်ဆိုင်ဖြစ်ပြီး မိခင်မှာ မင်းတုန်းမင်းရဲ့ မယ်တော် တောင်ဆောင်တော်မိဖုရား ကျောက်မော်မြို့စား သီရိသုစန္ဒါ မလ္လာမဟေ ရဲ့ ညီမတော်လည်းဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ တပယ်မင်းသားနဲလည်း မောင်နှမရင်း တော်စပ်ကြပါတယ်။
ဒါကြောင့် စိန်းတုံးမိဖုရားနှင့် မင်းတုန်းမင်းဟာ တစ်ဝမ်းကွဲတော်စပ်တဲ့ မောင်နှမတွေဖြစ်ပါတယ်။ ညီမဝမ်းကွဲကို မိဖုရားအရာမြှောက်စားထားပေမယ့် စိန်တုံးမိဖုရားဟာ သားသမီးမထွန်းကားခဲ့ပါဘူး။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ် မင်းတုန်းမင်း နတ်ရွာစံပြီးနောက်ပိုင်းမှာလည်း မသေဆုံးခင်က ပေးထားခဲ့တဲ့ စိန်ရွှေငွေများနှင့် နန်းစဉ်ပစ္စည်းများကို နန်းတော်ကို စာရင်းသေချာစွာ မအပ်ခဲ့တာကြောင့် စိန်တုံးမိဖုရားဟာ အကျဉ်းကျခံခဲ့ရပါသေးတယ်။
အဲ့ဒီနောက် စိန်တုံးမိဖုရားဟာ စုဖုရားလတ်ရဲ့ မယ်တော် ဆင်ဖြူမရှင်ရဲ့ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းတဲ့ အနေနဲ့ ဗြိတိသျှပိုင်အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းပြီး မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သာယာကုန်းရပ်မှာ နေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဗြိတိသျှအစိုးရကလည်း နန်းတွင်းထဲထွက်လာတဲ့ စိန်တုံးမိဖုရားကို လတစ်လကို ပင်စင်လစာအနေနဲ့ ငွေ ၁၅၀ ကျပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။
မိဖုရားကြီးဟာ အစိုးရပေးတဲ့ ပင်စင်လစာအနေနဲ့ မိမိမှာစုဆောင်းထားတဲ့ ငွေတွေပေါင်းကာ အိမ်တော်ရာအတွင်းမှာ မြေကွက်လေးထပ်မံဝယ်ယူပြီး နေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။
နောက်ပိုင်း အသက်အရွယ်အရ ကျန်းမာရေးချို့တဲ့လာတဲ့ မိဖုရားကြီးဟာ ခရစ်နှစ် ၁၈၉၄ ခု၊ စက်တင်ဘာလ ၃၀ ရက်မှာ မော်လမြိုင်မြို့က ဆရာကြီး ဦးရန်၊ ဘုရားဒါယကာ ဦးစိတ္တ၊ ကျောင်းဒါယကာ ဦးပန်းနှင့် စာရေးမောင်ထွန်းတို့ရှေ့မှာ သေတမ်းစာ ရေးခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီသေတမ်းစာမှာတော့ သူမရှိတော့တဲ့နောက်ပိုင်း သူပိုင်မြေ အရှေ့အနောက် ၁၅၇ တောင်၊ တောင်မြောက် ၁၁၄ တောင်ထဲမှ မြေပေါ်သစ်ပင်တွေကနေ ရရှိတဲ့ ငွေကြေးများကို သင်္ဂဇာဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ ပြာသာဒ်စေတီတည်ထားရာမှာ အသုံးပြုဖို့ ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်းနှင့် အိမ်တော်ရာကျောင်းမှာ သီတင်းသုံးနေကြတဲ့ ရဟန်းသံဃာတော်များအတွက် ပစ္စည်းလေးပါး လှူဒါန်းကြောင်း ဆိုပါတယ်။
မိမိနေထိုင်ရာ အိမ်ကိုလည်း ကျောင်းအဖြစ်လှူဒါန်းပြီး အိမ်တွင်း ပရိဘောဂများ ၊ အိမ်ရဲ့ တောင်ဘက်မှာရှိတဲ့ အလျား ၁၉၇ တောင်ရှည် ကျောက်တန်းတံတားကိုလည်း ဖြတ်လမ်းတိုအဖြစ်၊ အိမ်ဝင်းအတွင်းရှိ ရေတွင်း ၂ တွင်းကိုလည်း အများပြည်သူများ သုံးဖို့ လှူဒါန်းခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီနောက် စိန်တုံးမိဖုရားကြီးဟာ သီလရှင်အဖြစ် ကူးပြောင်းခဲ့ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၉၀၅၊ မတ်လမှာ မော်လမြိုင်၌ ကံကုန်တော်မူသွားခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ရုပ်ကလာပ်တော်ကိုတော့ သူနေထိုင်ရာ သီလရှင်ကျောင်းမှာပဲ ပြဿဒ်ဘုံး ဂူသွင်း သင်္ဂြိုဟ်ထားခဲ့ကြပါတယ်။
ဘဝနေဝင်ချိန်အထိ ပိုင်ဆိုင်သမျှကို အလှူရေစက်လက်နဲ့မကွာ ရက်ရက်ရောရော လှူဒါန်းခဲ့တဲ့ စိန်တုံးမိဖုရားကြီးရဲ့ ဂုဏ်သတင်းကတော့ မြန်မာ့သမိုင်းမှာ ထင်ရှားစေခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိမှာ စိန်တုံးမိဖုရားကြီးရဲ့ ကျောင်းတော်က နှစ်ပေါင်း ၁၂၀ ကျော်သက်တမ်းရှိပြီး ယနေ့အချိန်ထိ မပျက်စီးသေးဘဲ ခမ်းနားထည်ဝါစွာ ရှိနေဆဲပါ။
သတင်း အရင်းအမြစ်៖ Source - Wikipedia