လူအများစုဟာသူတို့ဆီမှာ စိတ်ကျနေတာကိုမသိကြတဲ့အပြင် ပုံမှန်လူလိုပဲအတင်းကြိုးစားနေထိုင်ရင်းနောက်ဆုံးမှာ မကောင်းတဲ့လမ်းတွေကိုရွေးချယ်မိတတ်ကြပါတယ်။ ဒီလိုအန္တရာယ်များတဲ့ စိတ်ဓါတ်ကျနေပြီဆိုရင် လူတွေလုပ်လေ့ရှိတဲ့အပြုအမူတွေကိုဖော်ပြပေးသွားပါမယ်။
(၁) အရင်ကကိုယ်သဘောကျခဲ့တဲ့အရာတွေကိုငြီးငွေ့လာတာ ဒါမှမဟုတ် စိတ်မဝင်စားတော့မျိူးဟာ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းရဲ့ကနဦးလက္ခဏာတွေထဲမှာပါဝင်ပါတယ်။ ပုံမှန်အချိန် ကိုယ်သဘောကျတဲ့အစားအစာ ဒါမှမဟုတ် သီချင်းတွေရုပ်ရှင်တွေက ဘာမှအဓိပ္ပါယ်မရှိတော့သလိုဖြစ်နေတာမျိူးဖြစ်ပါတယ်။
(၂) အင်အားမရှိဘဲနွမ်းနယ်နေတတ်တာတွေ အရာရာကိုပျင်းရိပြီးငြီးငွေ့နေတာတွေကလည်း ဖြစ်နေနိုင်တဲ့အချက်တွေပါ။ အိပ်ရာကနိုးတာနှင့်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်နေပြီး လောကကြီးကိုစိတ်ပျက်နေတတ်တာတွေ အသက်ရှင်နေရတာအဓိပ္ပါယ်မရှိသလိုဖြစ်နေတတ်တာတွေဖြစ်ပါတယ်။
(၃) အဖြစ်အပျက်တွေကိုခဏခဏမေ့လျော့တာ ကိုယ်လုပ်ခဲ့တဲ့အရာတွေကိုပြန်စဥ်းစားဖို့ခက်နေတာ တွေကလည်း စိတ်ကျခြင်းကိုအစပျိူးရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်းသတိပေးတဲ့အပြုအမူတွေဖြစ်ပါတယ်။
(၄) အိပ်စက်ခြင်းကလူသားတွေအတွက်အရေးကြီးတဲ့တာဝန်တစ်ခုပါ။ ဒီလိုအိပ်စက်တဲ့အချိန်မှာ လုံးဝအိပ်မပျော်တာ ဒါမှမဟုတ် ပုံမှန်ထက်ပိုပြီးအအိပ်လွန်နေတာတွေဟာ သင့်ရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာပြဿနာရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောပြနေတဲ့အပြုအမူတွေဖြစ်ပါတယ်။
(၅) ကိုယ်အလေးချိန်အတက်အကျများနေတာတွေနှင့် အစားအစာကိုအလွန်အကျွံစားမိနေတာ ဒါမှမဟုတ် ပုံမှန်စားနေကျလိုမစားနိုင်တော့တာမျိူးကလည်း စိတ်ဓါတ်ကျခြင်းရဲ့လက္ခဏာပဲဖြစ်ပါတယ်။
(၆) စိတ်တိုလွယ်တာ တစ်နည်းပြောရရင် ဆတ်ဆတ်ထိမခံဖြစ်လာတာကလည်း ကိုယ့်ရဲ့စိတ်ကျန်းမာရေးကိုတိုက်ရိုက်သက်ဆိုင်နေပါတယ်။ ပုံမှန်မြင်နေကျလူတွေကိုတောင် စိတ်တိုစရာ ဒေါသထွက်စရာအဖြစ်တောက်လျှောက်မြင်နေတတ်တာဖြစ်ပါတယ်။
(၇) သတ်သေမဲ့အတွေးတွေတွေးနေမိတာမျိူး ဘယ်လိုလုပ်ရင်လောကကြီးထဲကပျောက်ကွယ်သွားမလဲဆိုတာကိုအချိန်တိုင်းစဥ်းစားနေတာမျိူးတွေကလည်း စိတ်ကျနေခြင်းရဲ့လက္ခဏာတွေပါပဲ။ လူအများစုဟာစိတ်ညစ်ရင် ဒီလိုအတွေးမျိူးတွေးတတ်ကြပေမဲ့ အချိန်တိုင်းအဲ့တာကိုပဲတွေးတောပြီး အင်တာနက်မှာအဲ့လိုအရာတွေကိုရှာနေမိတယ်ဆိုရင်တော့ သာမာန်စိတ်ညစ်တာမဟုတ်နိုင်တော့ပါဘူး။
Bong I.T