တောင်ပစီဖိတ် သမုဒ္ဒရာအတွင်းမှာ တည်ရှိတဲ့ အီစတာကျွန်းဟာ လက်ရှိမှာ မိုအာ ရုပ်တုဟု အဓိပ္ပာယ်ရတဲ့ လူသားပုံစံ ကျောက်ရုပ်ထုတွေကြောင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေကြားမှာ ကျော်ကြားနေတဲ့ ကျွန်းတစ်ကျွန်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
တစ်နည်းအားဖြင့် ဒီကျွန်းကို Rapa Nui လို့လည်း လူသိများပါတယ်။ အီစတာကျွန်းဟာ ယူနက်စကိုရဲ့ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်စာရင်းဝင် ပစိဖိတ်ကျွန်းထဲက ပထမဆုံး ကျွန်းဖြစ်ပါတယ်။
ချီလီနိုင်ငံ အနောက်ဘက် ၃၇၀၀ ကီလိုမီတာ အကွာမှာ တည်ရှိတာကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်မှာ အစွန်အဖျားအရှိဆုံးကျွန်းများထဲမှ တစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။စိတ်ဝင်စားစရာကတော့ ပိုလီနီးရှန်းယဉ်ကျေးမှုမထွန်းကားမီ အီစတာကျွန်းမှာ မည်သူတွေနေထိုင်ခဲ့တာလဲ ဆိုတာပါ။ ပိုလီနီးရှန်းလူမျိုးများဟာ ဝိုင်အီ၊ အီစတာကျွန်း၊ တဟီတီနှင့် တွန်ဂါစတဲ့ ဒေသများမှာ အခြေချနေထိုင်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ပထမဆုံး ကျွန်းမှာနေထိုင်သူတွေကတော့ Rapa Nui လူများဖြစ်ပြီး မိုအာ ရုပ်ထုတွေကို တည်ခဲ့တာလို့လည်း ဆိုပါတယ်။၁၉၅၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ယခင်ယဉ်ကျေးမှုအရ တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ အဆောက်အဦအချို့ကို ပညာရှင်တွေက ပြန်လည်တူးဖော်ခဲ့ကြပါတယ်။
သဘာဝတရားရဲ့ ရိုက်ခတ်မှုကြောင့် ရုပ်ထုအချို့ကတော့ မြေကြီးထဲမှာ နစ်မြှုပ်နေခဲ့ပါတယ်။ ထွင်းထုထားတဲ့ ရုပ်ထုတွေဟာ ကျွန်းမှာ နေထိုင်ခဲ့သူတွေက ၎င်းတို့ရဲ့ သေဆုံးသွားတဲ့ ဘိုးဘေးများကို အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ထွင်းထုထားနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ရုပ်ထုတွေကိုတော့ သမိုင်းပညာရှင်များက စီအီး ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်မှ ၁၇ ရာစုရဲ့ ဒုတိယနှစ်ဝက်အထိ ထွင်းထုပြုလုပ်ခဲ့ကြတာလို့ ယူဆထားကြပါတယ်။